Lenzen kiezen: welke lens heb ik nodig?
Lenzen kiezen: je staat op het punt een nieuwe lens toe te voegen aan je fotografie kit. De vraag is: welke lens kies je? Dit heeft er alles mee te maken wanneer je de lens wil gaan gebruiken, en vooral waarom?
Alle camerasystemen en bekende cameramerken bieden een duizelingwekkende collectie aan objectieven, variërend van fisheye-lenzen met een gezichtsveld van 180° tot telelenzen met een indrukwekkende brandpuntsafstand van 800 mm. Zoomlenzen, prime-lenzen, macrolenzen, supertelelenzen, tilt-shiftlenzen en ga zo maar door. Niet verwonderlijk dus dat fotografen, beginnend of gevorderd vaak de vraag gesteld krijgen door vrienden en kennissen uit hun omgeving: “Welke lens moet ik kopen?”
Hoewel er geen exact – laat staan een goed – antwoord is op deze vraag, hebben wij toch dit artikel geschreven. Welk objectief je nodig hebt, hangt allemaal van jou af, hóe je graag fotografeert en wát je graag fotografeert. In deze blog krijg je een overzicht van de hoofdcategorieën in fotolenzen (en waar je fotolens leest, kun je uiteraard ook video lens lezen – immers: tegenwoordig lenen spiegelreflex– en mirrorless camera’s zich ook prima voor het schieten van videocontent). Je leest wat je met de diverse type lenzen kan doen en wanneer je ze wilt gebruiken.
Laten we er meteen in duiken.
Begin met je onderwerp en je budget
Welke lens moet je gebruiken? Om deze vraag te beantwoorden, kun je jezelf eerst een paar vragen stellen.
De eerste vraag, en de gemakkelijkste om erachter te komen, is: “Wat wil je fotograferen?” Is dit sport, wildlife, vogels, landschappen, architectuur, portretten of een groot aantal andere onderwerpen zijn.
Vraag jezelf vervolgens af: “Wat is mijn budget?”
Wat een lens kost, is afhankelijk van verschillende aspecten. Goedkopere lenzen hebben over het algemeen een diafragma met variabele waardes. Naarmate je inzoomt met de lens, wordt het maximale diafragma (en daarmee de hoeveelheid licht die je binnenkrijgt) kleiner. Duurdere lenzen hebben een vaste diafragma waarde, wat wil zeggen is dat het niet uitmaakt hoeveel je bent ingezoomd. De lens laat evenveel licht op de sensor vallen.
Het goede nieuws is dat alle grote camerafabrikanten hierop inspelen door een grote diversiteit aan lenzen met variabele en vaste brandpuntsafstanden te bieden. Zo bieden ze ‘voor elk wat wils’ en kun je met elk budget een geschikte lens vinden.
Nu je de eerste twee vragen hebt beantwoord, is het tijd om te kijken naar de verschillende soorten lenzen en hoe je ze kunt gebruiken in jouw fotografische uitspattingen!
Groothoeklenzen (10 mm tot 35 mm)
Veel beginnende fotografen starten niet met groothoeklenzen. Maar als je bepaalde specifieke onderwerpen gaat fotografen, zoals landschappen, wordt voor veel fotografen de magie van de groothoek zichtbaar.
Groothoekobjectieven zorgen voor een weids plaatje en bij correct gebruik kunnen ze de kijker ‘het beeld in trekken’. Voor veel fotografen is de favoriete lenzen voor het fotografen van landschappen meestal een 14 mm f / 2.8, een 16-35 mm f / 2.8 en een 24 mm f / 1.4.
Als je scènes fotografeert met het onderwerp prominent in de voorgrond, dan kan een groothoeklens ook een goede keuze zijn. Echter, een veelgemaakte fout van startende fotografen is dat ze de groothoeklens verkeerd gebruiken. Door niet dichtbij genoeg bij het gefotografeerde onderwerp te zijn, geen interesse in de voorgrond te hebben, of door te veel in de je beeld te willen vastleggen, wordt je foto veel minder indrukwekkende.
Je kent vast de interieurfoto’s van sites als Funda of van de makelaar etalage. Niet voor niets wordt in interieurfotografie en door makelaars vaak gekozen voor een ‘wide angle’ lens. Groothoeklenzen zijn handig in krappe ruimtes, zoals kleinere ruimten, in voertuigen zoals auto’s of boten, of in een nauwe omgeving zoals grotten. Ze kunnen diepte en weidsheid creëren in een beperkte ruimte. Een bijzondere toepassing van groothoeklenzen is astrofotografie.
Hoewel startende fotografen meestal niet als eerste denken aan de aanschaf van een groothoeklens, kunnen dit type lenzen je fotografie drastisch veranderen!
Standaardlenzen (28 mm tot 85 mm)
Standaard zoomlenzen – Veel kitlenzen – lenzen die als onderdeel van een (starters)camerapakket worden geleverd – zijn standaardzoomlenzen. Standaardzoomlenzen zijn geweldig als ‘walkaround’-lens. Ze zijn veelzijdig, zodat je landschappen met een groothoekperspectief kunt vastleggen en inzoomen tot aan het tele bereik voor het maken van een te gek portret.
Standaard prime lenzen – Er zijn ook standaard prime-lenzen. Primes bieden slechts één brandpuntsafstand, zoals 28 mm, 35 mm, 50 mm of 85 mm. Dus een standaard prime valt meestal ergens in dat standaardbereik van 28 mm tot 85 mm.
Enkele decennia geleden was de meest populaire standaardlens zelfs een standaard prime-objectief: de 50 mm. Veel studenten op een fotoacademie en fotovakschool begonnen met een 50 mm-lens. Dat gezegd hebbende, het is uiteraard jouw keuze of je een zoomlens of een prime kiest. De meeste mensen zijn van mening dat zoomlenzen tegenwoordig meer waar voor hun geld bieden. Vroeger waren zoomlenzen technisch en optisch vaak het mindere broertje van een prime lens maar bij de moderne zoomlenzen is dit verschil nagenoeg verdwenen of niet meer zichtbaar met het blote oog.
Standaard zoomlens Sigma 
Standaard 50mm lens Nikon
In artistiek en fotografisch opzicht is er wél een groot verschil: een prime dwingt je om meer na te denken over je compositie en standpunt. Simpelweg omdat je niet makkelijk kunt inzoomen of dichtbij je onderwerp kunt komen (tenzij je erheen loopt natuurlijk). Een voordeel van prime-lenzen: ze zijn meestal een stuk(je) goedkoper dan optisch equivalente zoomlenzen.
“Als je foto’s niet goed genoeg zijn, ben je niet dichtbij genoeg”.
Robert Capa
Telelenzen (70 mm tot 300 mm)
Telelenzen brengen je dicht bij een onderwerp zonder er daadwerkelijk bij in de buurt te zijn. Werken met een telelens is als fotograferen met een verrekijker: ze halen verafgelegen onderwerpen dichtbij en vergroten die.
Veel startende fotografen die hun eerste uitbreiding qua lenzen willen doen, denken aan een telefoto lens. De populairste telelenzen hebben vaak een bereik van 70-300 mm of 70-200 mm.
Dit type lenzen zijn prima, wanneer je ze correct gebruikt. Maar: in veel gevallen zorgen telezoomlenzen ervoor dat je als fotograaf lui wordt. Robert Capa – de beroemde oorlogsfotograaf – zei eens: “Als je foto’s niet goed genoeg zijn, ben je niet dichtbij genoeg”.
Met telezoomlenzen kun je wat verder weg blijven als het onderwerp niet zo makkelijk van dichtbij benaderbaar is of als je je onderwerp niet wilt storen omdat deze zich overweldigd voelt door de aanwezigheid van de camera (bijvoorbeeld bij spontane straatportretten). Dit maakt telezoomlenzen uitermate handig voor tal van situaties. Maar, onthoud de woorden van Robert Capa, want het is maar al te gemakkelijk om lui te worden en de lens het werk voor je te laten doen.
In optisch opzicht comprimeren telelenzen de afstand in de foto. Hierdoor lijken voorgrond en achtergrond erg dicht bij elkaar. Dit in tegenstelling tot groothoeklenzen, die het perspectief vervormen. Het gebruik van een telelens kan daarom handig zijn voor landschappen waarin je de zon of maan groot wilt laten lijken in vergelijking met andere objecten in de foto.
Uiteraard zijn telelenzen ook uitstekend geschikt voor sport-, natuur- en wildlifefotografie, waarbij het lastig kan zijn om dichtbij je onderwerp te komen. Sport met snelle bewegingen brengt echter zijn eigen uitdagingen met zich mee. Om de snelle actie namelijk vast te leggen zonder bewegingsonscherpte, moet je met een korte sluitertijd werken. Meestal zijn ‘snelle’ telelenzen hiervoor nodig. Snel betekent in dit opzicht een telelens met een kleine F-waarde (b.v. 2.8 of lager) en dus een grote maximale diafragma opening.
Als sport een van je belangrijkste onderwerpen is, is een telezoom zoals een 70-200mm f / 2.8 een goede keuze. Als je echt als een professional wilt fotograferen, wil je een 300 mm f/4, een 300 mm f/2.8 of een 400 mm f/2.8. Deze lenzen zijn super om je dichter bij de actie te brengen, maar je moet er zeker van zijn dat je sluitertijd snel genoeg is!
Speciale lenzen
Naast de “conventionele” lenstypen zijn er nog een aantal meer speciale lenzen verkrijgbaar. Bijvoorbeeld:
- Houd je van het fotograferen van kleine dingen? Probeer een macrolens.
- Wil je architectuur fotograferen? Een tilt-shift lens zou je kunnen helpen om je perspectieven te corrigeren.
In feite is er voor elk doel een lens; het is gewoon een kwestie van er goed gebruik van maken. Maar onthoud altijd dat een lens gewoon een hulpmiddel op de camera is. Het is aan jou als fotograaf om het te laten werken!
Macro lens Canon 
Tilt shift lens Canon
Welke lens heb jij nodig: conclusie
Nu je dit artikel hebt gelezen, heb je meer kennis over de verschillende soorten lenzen – en weet je beter welke lens je moet gebruiken en waarom.
Stel jezelf dus de volgende keer dat je met je camera op pad gaat de volgende vraag: wat wil ik fotograferen? En kies dan de juiste lens voor de klus! Heb jij voor een tijdelijke opdracht slechts eenmalig een lens nodig? Denk dan ook eens aan het huren van een geschikte lens!
